Afkortingen op de energiemarkt: wat betekenen ze?

Lijst met afkortingen op de energiemarkt

Van A (ampère) tot WKK (warmtekrachtkoppeling): de alfabetische lijst met afkortingen op de energiemarkt is enorm lang. Het zorgt ervoor dat consumenten niet altijd goed weten waarover energieleveranciers het hebben. Zelfs op de energierekening zijn er allerlei afkortingen te vinden, vaak zonder enige verduidelijking. Wij scheppen duidelijkheid en geven uitleg bij de belangrijkste afkortingen op de energiemarkt.

Betekenis van A

De afkorting A staat voor ampère, de stroomsterkte. Net zoals meter de eenheid is van lengte, is ampère de eenheid van stroom. De definitie van een ampère is heel technisch en is gebaseerd op het magneetveld dat rond een stroomvoerende kabel ontstaat. De eenheid ampère kan worden vergeleken met het water dat van een berg naar de zee stroomt: hoe meer “water” er per seconde voorbijkomt, hoe meer ampères we tellen. Daarin verschilt de ampère van de volt (spanning). Dat zouden we dan kunnen vergelijken met het hoogteverschil tussen de berg en de zee.

Van A naar kWh omrekenen

Op de energierekening zie je niet het aantal ampères dat door je stroomleidingen vloeien, maar wel het aantal kWh. 1 kWh is gelijk aan het aantal ampères maal het aantal volts maal de tijd, te delen door 1000. Een apparaat met een verbruik van 1 A en een spanning van 230 V zal op een uur dus 0,23 kWh hebben verbruikt (1 x 230 x 1 / 1000).

Betekenis van AC

AC of alternating current (wisselstroom) is de periodieke elektrische spanning die steeds wisselt tussen een positieve en een negatieve spanning. Uit de Nederlandse stopcontacten komt bijvoorbeeld 230 V AC. Dat wil zeggen dat de spanning (uitgedrukt in V) voortdurend schommelt tussen + 230 V en – 230 V. De snelheid waarmee het dat doet, noemen we de frequentie. In Nederland bedraagt dit 50 Hz. Dit wil zeggen dat de spanning per seconde vijftig keer schommelt tussen deze twee uiterste waarden.

Wisselstroom heeft het voordeel dat het gemakkelijker te transporteren is. Het nadeel is dat veel apparaten werken op gelijkstroom. Aan of in deze apparaten zit dan een transformator die de wisselstroom omzet in gelijkstroom.

Betekenis van ACM

De ACM of de Autoriteit Consument & Markt is een onafhankelijke en officiële toezichthouder op de Nederlandse markt. Deze toezichthouder houdt toezicht op het naleven van de regels met betrekking tot de telecommunicatie, de mededinging en de consumentenbescherming. De ACM helpt consumenten onder meer met informatie omtrent overstappen, energiebedrijven, rekeningen, storingen en klachten. Daarnaast controleert de ACM of de energieleveranciers wel op een correcte manier energie leveren aan consumenten en bedrijven. De ACM speelt een belangrijke rol op het gebied van consumentenbescherming op de energiemarkt.

Betekenis van ATO

De ATO (aansluit- en transportovereenkomst) is een veelvoorkomende afkorting. Het is een overeenkomst die de energieleverancier namens de netbeheerder met de eindklant sluit wanneer deze zich als nieuwe klant aanmeldt of als de bestaande klant verhuist. Hierdoor is het niet nodig om een aparte overeenkomst te sluiten met de netbeheerder, wat de administratie voor de eindklant eenvoudiger maakt. In de praktijk wordt de ATO gewoon samen met de leveringsovereenkomst afgesloten en merkt de klant hier weinig van.

Betekenis van btw

Btw is de afkorting van belasting toegevoegde waarde, ook wel eens de omzetbelasting genoemd. Deze omzetbelasting is een belasting die door de eindgebruiker te betalen is. Ondernemers moeten het van de Belastingdienst in rekening brengen.

Energiebedrijven dienen de omzetbelasting voor de eindklant te berekenen en te innen. Het geïnde geld mogen ze niet houden, ze moeten het doorstorten aan de Belastingdienst. In principe bedraagt de omzetbelasting voor energie 21%. Dit is dan ook op de energierekening weergegeven. Per 1 juli 2022 is de omzetbelasting verlaagd naar 9% en dit voor een periode van 6 maanden. Het is nog niet duidelijk of deze maatregel nadien al dan niet wordt verlengd.

Betekenis van CAR of C-AR

Het Centraal Aansluit Register (CAR; ook wel eens Centraal Aansluitingenregister genoemd en afgekort als C-AR) is een gecentraliseerd register met daarin informatie over alle elektriciteitsaansluitingen en gasaansluitingen in Nederland. Het register maakt het eenvoudiger om veilig data uit te wisselen op de energiemarkt. Hierdoor kunnen netbeheerders eenvoudiger aansluitingen beheren en overnemen.

Betekenis van CCP

De vereniging CCP (Contract Controle Protocol) is een vereniging die door de erkende energieleveranciers is opgericht. De aangesloten energieleveranciers geven aan dat ze elkaars contracten erkennen en respecteren. Op deze manier worden contractbreuken en overlappende contracten voorkomen. De energieleveranciers die zijn aangesloten, houden een centrale databank bij met lopende contracten. In deze databank is informatie opgenomen met betrekking tot de opzegtermijnen, de einddatums, de verlengperiodes en dergelijke meer. Hierdoor kunnen energieleveranciers eenvoudig de overstap regelen en worden overstapboetes voorkomen. Tot halverwege 2010 werd deze werkwijze steevast gehanteerd.

Vanaf 2013 werd het CER (Centraal Einde Register) bijgehouden, met daarin informatie over de lopende energiecontracten. Dit register is sinds 25 januari 2020 niet langer toegankelijk voor energieleveranciers. Hierdoor is het belangrijk dat klanten zelf de juiste einddatum van hun contract doorgeven aan de nieuwe energieleverancier. Anders riskeren ze een opzegboete.

CO2 of koolstofdioxide is een kleurloos en reukloos gas. Het ontstaat onder andere door de verbranding van fossiele brandstoffen en het draagt bij aan de klimaatverandering. In de toekomst moet Nederland CO2-neutraal worden. Daarvoor moet de CO2-uitstoot worden beperkt en moet de resterende CO2-uitstoot worden gecompenseerd. Veel energieleveranciers leveren nu al CO2-gecompenseerd gas en groene stroom. Groene stroom is stroom die niet afkomstig is van fossiele brandstoffen en die dus geen CO2-uitstoot heeft.

Betekenis van COP

De COP-waarde (Coefficient Of Performance) geeft de efficiëntie van een warmtepomp aan. Het geeft de verhouding weer tussen de elektrische energie die wordt verbruikt en de energie die in huis wordt afgegeven. Als een warmtepomp een COP-waarde heeft van 5, wil dat zeggen dat het 1 kWh verbruikt om 5 kWh aan warmte af te geven. Hoe hoger de COP-waarde is, hoe efficiënter de warmtepomp is.

Betekenis van DC

DC of direct current is de afkorting van gelijkstroom. Dit is de tegenhanger van wisselstroom (AC). Bij gelijkstroom is de spanning voortdurend gelijk, bijvoorbeeld + 12 V. Uit het stopcontact komt wisselstroom (AC). Men spreekt ook wel eens over wisselspanning. Voor elektronische schakelingen is het belangrijk dat de spanning voortdurend gelijk is. Daarom wordt AC eerst door een transformator omgezet naar DC. Dat er uit het stopcontact geen gelijkstroom komt, is omdat gelijkstroom moeilijk over een grote afstand kan worden getransporteerd. Zonnepanelen en batterijen leveren wel gelijkstroom. Als zonnepanelen willen terugleveren aan het net, moet de omvormer dit eerst omzetten naar AC. Dan gebeurt met andere woorden het omgekeerde.

Betekenis van DT

Bij het dubbeltarief (DT) is het energietarief niet voortdurend gelijk. Overdag, wanneer de vraag naar energie groot is, betaal je meer. ’s Nachts, wanneer de vraag naar energie beperkter is, betaal je minder. Met het dubbeltarief worden verbruikers aangemoedigd om buiten de piekmomenten energie te verbruiken, bijvoorbeeld door ’s nachts de vaatwasser en de wasmachine in te schakelen in plaats van overdag. Door de opkomst van zonnepanelen en thuisaccu’s is het belang van het dubbeltarief de laatste jaren steeds verder afgenomen. Ook het prijsverschil tussen de piek- en de daltarieven is de afgelopen jaren steeds kleiner geworden.

Betekenis van EAN-code

EAN is de afkorting voor European Article Number. Het is een cijferreeks waarmee het mogelijk is om producten te identificeren. Bij producten die je in de winkel koopt, vind je deze cijferreeks onder de barcode terug. Ook bij de aansluitingen in het aansluitingenregister hoort telkens een EAN-code. Dankzij deze EAN-code weet de netbeheerder precies bij welke woning en eigenaar een aansluiting hoort.

Betekenis van EIA

De energie-investeringsaftrek (EIA) is een aftrekregeling voor ondernemingen die investeren in duurzame en energiebesparende bedrijfsmiddelen. Het gaat onder meer om investeringen in windenergie en zonnepanelen. Het werkt door middel van een zogeheten energielijst die jaarlijks wordt aangepast. Door middel van de energie-investeringsaftrek betalen deze ondernemers minder belastingen, waardoor de terugverdientijd van de duurzame investering lager uitvalt.

Betekenis van EPA

Het EPA of energieprestatie-advies is een advies met betrekking tot de energieprestaties van een gebouw. Het bestaat enerzijds uit een energielabel en anderzijds uit een adviesrapport. Het energielabel biedt inzicht in de huidige energieprestaties van het gebouw. Het adviesrapport biedt advies met betrekking tot de mogelijkheden tot energiebesparende maatregelen. Kopers en huurders hebben recht op het energielabel. Verkopers of verhuurders die geen (geldig) geregistreerd energielabel hebben, kunnen een boete krijgen.

Betekenis van EPV

EPV (energieprestatievergoeding) is een bedrag dat de huurder aan zijn verhuurder moet betalen voor het gebruik van de energiezuinige woning, bijvoorbeeld als er zonnepanelen op het dak van de woning zijn aangebracht. Hiervoor mag de verhuurder dan een EPV-vergoeding vragen. Dit stimuleert verhuurders om energiezuinige investeringen te doen. De huurder geniet dan weer van een duurzame woning en minder energieverbruik, terwijl hij niet de dure investeringen hoeft te doen. Hoe energiezuiniger de woning is, hoe hoger de EPV-vergoeding mag zijn. Elk jaar wordt de maximale EPV-vergoeding aangepast aan de inflatie.

Betekenis van GvO

Een GvO is een garantie van oorsprong die wordt toegekend bij het opwekken van groene stroom. Hiermee toont een energieleverancier aan hoe de groene stroom is opgewekt. Ook in andere Europese landen reikt men dergelijke GvO’s uit. Deze GvO’s kunnen bovendien worden verhandeld. GvO’s vormen een oplossing voor een probleem: de energie die men ontvangt, is niet herleidbaar tot waar de energie wordt opgewekt. Op het net vind je namelijk een mix van alle energie die op het net wordt geplaatst, zowel grijze als groene energie. Wie groene energie afneemt, ontvangt dus net dezelfde mix als mensen die grijze energie afnemen.

Door middel van GvO’s is het fictief mogelijk om de herkomst van de energie aan te tonen. Dat zorgt voor meer transparantie op de energiemarkt en het stimuleert groene keuzes. Op deze manier is er een internationale handel in dergelijke GvO’s ontstaan. In Nederland sluiten er bijvoorbeeld meer mensen een contract voor groene energie af dan dat er groene energie in Nederland wordt opgewekt. In de praktijk leveren Nederlandse energieleveranciers dus ook grijze energie aan deze mensen, maar ze importeren wel GvO’s uit het buitenland om die energie vervolgens te vergroenen.

Betekenis van heffing ODE

De heffing ODE (Opslag Duurzame Energie) is een heffing die in 2013 door de overheid is ingevoerd. Deze heffing moet investeringen in duurzame energie aanmoedigen. De heffing is terug te vinden op de energierekening en wordt berekend op basis van het elektriciteits- en gasverbruik. De heffing stimuleert consumenten om minder te verbruiken. De inkomsten van de heffing worden gebruikt om de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) te financieren. De heffing ODE is de opvolger van de vroegere MEP-heffing.

Betekenis van kWh

Veel mensen weten niet wat van kWh de betekenis is, maar eigenlijk is het niet zo moeilijk. De afkorting kWh staat voor kilowattuur, een eenheid van arbeid. Laat je een apparaat met een vermogen van 1 kW gedurende een uur werken, dan heb je 1 kWh verbruikt. In Nederland verbruikt een gemiddeld huishouden ongeveer 2479 kWh elektriciteit (cijfers: Milieu Centraal).

Rekenen met kWh

1 kWh is hoeveel watt per uur? Duizend. 1 kWh is met andere woorden gelijk aan 1000 Wh. Je gebruikt gedurende een half uur een apparaat van 2000 watt: dat is hoeveel kWh? Het gaat om 1 kWh. We kunnen omgekeerd ook mWh naar kWh omrekenen (megawattuur naar kilowattuur). 1 mWh is gelijk aan 1 miljoen Wh of 1000 kWh.

Hoeveel is 1 kWh in euro? Je kan op basis van het verbruik in kWh berekenen hoeveel je aan de energieleverancier moet betalen. Wat kost 1 kWh bij Essent? Op het moment van schrijven gaat het om 0,425440 euro per kWh. Daarbovenop komen nog allerlei extra belastingen en toeslagen. Er zijn ook vaste kosten die de jaarrekening doen stijgen.

Wat is watt (W)?

1 kWh is gelijk aan 1000 watt per uur. Maar wat is watt? 1 watt is 1 joule per seconde, waarbij joule de standaardeenheid is voor verschillende soorten energie. Als een stofzuiger een vermogen heeft van 1 kW, gebruikt het dus elke seconde 1000 joule aan energie. De joule is de energie die nodig is om een lichaam met een kracht van 1 newton over een afstand van een meter te verplaatsen. Eenvoudig gezegd: 1 joule is de energie die er nodig is om een kleine appel met een gewicht van 102 gram een meter op te tillen op onze planeet. Omdat 1 J gelijk is aan 1 Ws is een kWh met andere woorden gelijk aan 3.600.000 J of 3,6 MJ (megajoule).

Betekenis van MIA

De MIA of de milieu-investeringsaftrek biedt ondernemers de mogelijkheid om hun fiscale winst te verlagen met tot wel 45% van het investeringsbedrag. Enkel investeringen in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen komen in aanmerking. Door middel van de MIA moedigt de overheid bedrijven aan om milieuvriendelijkere keuzes te maken.

Betekenis van PV

PV is de afkorting voor photo (licht) voltaic (stroom). Men heeft het soms wel eens over PV-panelen, een alternatieve benaming voor zonnepanelen. Dat zijn panelen die het zonlicht opvangen en omzetten in elektrische stroom. Zonnepanelen kunnen zowel direct zonlicht als diffuus licht in energie omzetten. Hierdoor werken ze ook als het bewolkt is. PV-panelen zetten het zonlicht steeds om in elektrische energie en mogen niet worden verward met zonneboilers die worden gebruikt voor sanitair warm water.

Betekenis van SDE++

De SDE++ of de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie is een set van subsidies voor bedrijven en non-profitorganisaties. Deze subsidies kunnen worden aangewend voor grootschalige investeringen in duurzame energie, bijvoorbeeld voor investeringen in de bouw van een groot zonnepark.

Betekenis van SJV

Het standaard jaarverbruik (SJV) is het verwachte jaarverbruik van een afnemer op een netaansluiting. Het is met andere woorden een inschatting van het verbruik. Dit wordt gebaseerd op gegevens omtrent het werkelijke verbruik. Het werkelijke verbruik wordt daarbij gecorrigeerd. Als het een abnormaal koud jaar was, zal het werkelijke verbruik hoger liggen dan bij een normaal jaar. Bij de berekening van het SJV rekent men dit verschil weg, zodat het geschatte verbruik bij een normaal jaar wordt weergegeven. Bij een abnormaal warme winter doet men het omgekeerde. Hierdoor wijkt het SJV in de praktijk af van het werkelijke verbruik. Het SJV is onder andere belangrijk om te bepalen in welk capaciteitstarief je valt.

Betekenis van VAMIL

VAMIL of willekeurige afschrijvingen milieu-investeringen is een fiscaal voordeel voor ondernemingen die in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen investeren. Het staat ondernemers toe om, in afwijking van de klassieke boekhoudregels, duurzame investeringen sneller af te schrijven. Netto levert dit geen winst op, maar het levert wel een liquiditeitsvoordeel op. Hierdoor worden investeringen in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen interessanter.

Betekenis van WKK

WKK is de afkorting voor warmtekrachtkoppeling. Hierbij worden gelijktijdig warmte en kracht (elektriciteit) opgewekt. De warmte wordt gebruikt om een generator aan te drijven die energie opwekt. De vrijgekomen warmte gaat niet verloren, maar gebruikt men bijvoorbeeld om kassen te verwarmen.